A.Her cinsel etkinlikte ya da neredeyse her cinsel etkinlikte (yaklaşık % 75- 100 ünde) (belirli durumlarda ya da yaygın ise her durumda), aÅŸağıdaki belirtiden biri yaÅŸanıyor olmalıdır.
1.Cinsel etkinlik sırasında sertleÅŸme (ereksiyon) saÄŸlamada belirgin güçlük çekme.
2.Cinsel etkinliÄŸi bitirene dek sertleÅŸmeyi (ereksiyonu) sürdürmesinde belirgin güçlük çekme.
3.Sertlik düzeyinde belirgin azalma.
B.A tanı ölçütündeki belirtiler, en az, yaklaşık altı aydır sürmektedir.
C.A tanı ölçütündeki belirtiler, kiÅŸide, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya neden olur.
D.Bu cinsel iÅŸlev bozukluÄŸu, cinsel kökenli olmayan bir ruhsal bozuklukla daha iyi açıklanamaz ya da ağır bir iliÅŸki bozukluÄŸundan ya da gerginlik yaratıcı önemli baÅŸka etkenlerden kaynaklanmamaktadır ve bir madde e ilaca ya da baÅŸka bir saÄŸlık durumuna baÄŸlanamaz. Olup olmadığını belirtiniz:
YaÅŸam boyu: Bu bozukluk, kiÅŸi cinsel açıdan etkin olduÄŸundan beri vardır.
Edinsel: Bu bozukluk, oldukça olaÄŸan bir cinsel iÅŸlevsellik evresinden sonra baÅŸlamıştır.
Olup olmadığını belirtiniz:
Yaygın: Belirli tür uyarımlar, durumlar ya da eÅŸlerle sınırlı deÄŸildir.
Durumsal: Yalnızca belirli tür uyarımlar, durumlar ya da eÅŸlerle ortaya çıkar.
O sıradaki ağırlığını belirtiniz:
Ağır olmayan: A tanı ölçütündeki belirtiler az sıkıntı doÄŸurur.
Orta derecede: A tanı ölçütündeki belirtiler orta düzeyde bir sıkıntı doÄŸurur.
Ağır: A tanı ölçütündeki belirtiler çok sıkıntı doÄŸurur.
TANIM
BaÅŸlıca özelliÄŸi sürekli olarak ya da yineleyici bir biçimde yeterli sertleÅŸme saÄŸlayamama ya da cinsel iliÅŸki bitene kadar sertleÅŸmeyi sürdürememektir.
SertleÅŸme zorluÄŸu farklı derecelerde ve biçimlerde olabilir. Bazı bireyler cinsel yaÅŸantılarının başından beri sertleÅŸme saÄŸlayamamışlardır. Bazılarında cinsel yaÅŸamın bir bölümünde sertleÅŸme sorunu yokken sonradan ortaya çıkar. Bazılarında sabah sertlikleri veya ön seviÅŸme ya da mastürbasyon sırasında sertleÅŸme olurken tam cinsel birleÅŸmeye geçecekleri zaman sertliklerini yitirirler.
EÄŸer bir kiÅŸide sabah sertliÄŸi ve ön seviÅŸme sırasında sertleÅŸme varsa özellikle de mastürbasyonla orgazm olana kadar sertleÅŸme devam ediyorsa tedavi ÅŸansı çok daha yüksektir. Sabah sertliÄŸi ve mastürbasyonla sertleÅŸme olan bireylerde sorunun fiziksel bir hastalığa baÄŸlı olma olasılığı çok düÅŸüktür. Özellikle baÅŸka durumlarda sertleÅŸme olup tam birleÅŸme sırasında sertleÅŸmeyi yitirenlerde organik bir patoloji olasılığı düÅŸük ve cinsel terapiye yanıt oranı yüksektir.
Erkeklerde sertleÅŸme zorlukları sıklıkla cinsel anksiyete, baÅŸarısız olma korkusu, cinsel performans konusunda kaygılar ve öznel cinsel uyarılma ve haz duygularında azalma ile iliÅŸkilidir
SIKLIK
Erkeklerde en önemli cinsel saÄŸlık sorunlarından birisi sertleÅŸme sorunudur. YaÅŸ ilerledikçe sertleÅŸme problemleri de giderek artan yoÄŸunlukta ortaya çıkmaktadır. Bugün dünyada çeÅŸitli bölgelerde yapılan toplumsal tarama çalışmaları benzer sonuçlarla sorunun büyüklüÄŸünü ve önemini ortaya koymaktadır. 45 yaşın üzerindeki erkeklerde deÄŸiÅŸik oran ve derecelerde sertleÅŸme sorunu baÅŸlayabilmektedir. 60 yaÅŸ üzerindeki erkeklerin yaklaşık %50 sinde sertleÅŸme sorunu hafif, orta ve ağır derecelerde mevcuttur. Dünya nüfusunun giderek yaÅŸlandığı ve ortalama yaÅŸam sürelerinin giderek uzadığı göz önüne alındığında 2025 yılındaDünyada yaklaşık 320 milyon sertleÅŸme sorunlu hasta olacağı hesaplanmaktadır.
NEDENLER
Ä°nsanın genel saÄŸlığını bozan “SÄ°STEMÄ°K HASTALIKLAR” dediÄŸimiz hastalıklar önemli oranlarda cinsel saÄŸlığı da etkilemekte ve sertleÅŸme sorunlarına yol açmaktadır.
YaÅŸlanma ile birlikte artan oranlarda geliÅŸen DAMAR SERTLÄ°KLERÄ° ve buna katkıda bulunan hastalıklar sorunun ilk büyük halkasını oluÅŸtururlar.
TANSÄ°YON YÜKSEKLİĞİ, KAN YAÄžLARINDA ARTIÅž VE DENGESÄ°ZLÄ°K, ÅžEKER HASTALIÄžI toplumda sertleÅŸme sorunlarının en büyük nedenlerindendir.
Bunlar dışında KALP HASTALIKLARI, KRONÄ°K KARACÄ°ÄžER VE BÖBREK HASTALIKLARI, SOLUNUM SÄ°STEMÄ° HASTALIKLARI, ÇEŞİTLÄ° Ä°LAÇLARIN SÜREKLÄ° KULLANIMI da sertleÅŸme sorunlarına yol açmaktadır.
SÄ°NÄ°R SÄ°STEMÄ°NÄ°N DEVAMLI VE Ä°LERLEYÄ°CÄ° HASTALIKLARINDA da vücutta görülen birçok aksaklıkla birlikte sertleÅŸme de kaybolabilmektedir.
Ayrıca HORMON SÄ°STEMLERÄ°NÄ° ETKÄ°LEYEN DURUMLAR da sayılabilecek önemli nedenler arasında gösterilebilir.
SertleÅŸme ve cinsel iÅŸlev vücudun birçok sisteminin birlikte bir uyum içinde çalışması ile ortaya çıkan karmaşık bir mekanizmadır. Genel saÄŸlığı bozan her hastalık ve etmenin cinsel saÄŸlığı da bozabileceÄŸi bilinmelidir.
SertleÅŸme sorunu ile doktora baÅŸvuran hastalar sistemik açıdan incelendiklerinde bunların yaklaşık %30 unda daha önceden farkında olmadıkları HÄ°PERTANSÄ°YON, ÅžEKER HASTALIÄžI DAMAR HASTALIKLARI vs gibi etkenler ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle sertleÅŸme sorunu araÅŸtırılırken bu olasılık dikkate alınmalı, hasta genel bir incelemeden geçirilmelidir.
Özellikle ülkemiz açısından sertleÅŸme sorununa yol açan çok önemli bir etken de SÄ°GARA VE TÜTÜN Ä°ÇÄ°CÄ°LİĞİDÄ°R. Ne yazık ki ülkemizde sigara içiciliÄŸi çok yoÄŸundur ve çeÅŸitli kalp, damar hastalıklarına ve kanserlere yol açan bu bağımlılık sertleÅŸme sorunlarının da önemli bir kaynağını oluÅŸturmaktadır.
Bir diÄŸer problem de günümüzde tüm dünyada olduÄŸu gibi ülkemizde de büyüyen aşırı kilo (OBEZÄ°TE) sorunudur.
Bugün özellikle orta yaÅŸtan sonra görülen ve bel ve göbek çevresindeki yaÅŸ birikimi ile seyreden ÅŸiÅŸmanlamanın sertleÅŸme sorunları ile yakından ilintisi olduÄŸu ortaya konmuÅŸtur.
PSÄ°KOLOJÄ°KNEDENLER
YATKINLIK YARATICI NEDENLER
a) Yetiştirilme koşulları,
b) Erkek cinsel rol kimliÄŸi,
c) Yetersiz, yanlış cinsel bilgiler,
d) Çocuklukta yaÅŸanan cinsel taciz ve travmalar,
e) Anneye yönelik aÅŸkın bilinçdışında devametmesi,
f) Babayla ilgili sorunlar,
g) Cinsel yönelim sorunları,
BAÅžLATICI NEDENLER
a) Eşler arasındaki sorunlar,
b) Gerçek dışı beklentiler,
c) Partnerde cinsel iÅŸlev bozukluÄŸu,
d) Hamilelik ve doÄŸum,
e) EÅŸin sadakatinden ÅŸüphelenme,
f) Rastlantısal Başarısızlık,
g) Aldatılma,
h) YaÅŸlanma,
i) Organik hastalıklara reaksiyon,
j) Depresyon,
k) Anksiyete bozuklukları,
DEVAM ETTÄ°RÄ°CÄ° NEDENLER
a) Genel iliÅŸkideki sorunlar,
b) EÅŸler arasındaki çekicilik kaybı,
c) Eşler arasındaki zayıf iletişim,
d) Başarısızlık korkusu,
e) Suçluluk duyguları,
h) Yakınlık sorunları,
i) Bozuk kendilik algısı,
j) Kısıtlı ön seviÅŸme,
k) Psikiyatrik rahatsızlıklar,
l) Cinsel Mitler,
TEDAVÄ°
Sorun ortaya konduktan sonra tanısal çalışmalar bir düzen içinde yapılır. Hastanın genel saÄŸlığı ve saÄŸlık sorunları ile ilgili kapsamlı bir sorgulama yapılmalıdır. Varolan hastalıkları, geçmiÅŸte yaÅŸanan sorunlar araÅŸtırılmalıdır. Detaylı bir cinsel öykü alınarak sorunun cinsi ve yoÄŸunluÄŸu araÅŸtırılmalıdır. Bu amaçla bütün dünyada geçerliliÄŸi kanıtlanmış soru formları uygulanması kolaylık saÄŸlayabilir. Detaylı bir fizik inceleme ve genital inceleme yapılmalı, ardından temel laboratuvar testleri yapılarak kan biyokimyasına, hormon deÄŸerlerine bakılmalı, gereken durumlarda hasta ilgili dal uzmanlarına yönlendirilerek genel saÄŸlığının veya varolan ek hastalıkların durumunun araÅŸtırılması saÄŸlanmalıdır. Gereken durum ve hastalarda görüntüleme yöntemleri ve diÄŸer detaylı testler yapılabilir.
Tedavinin ikinci yönü soruna özgül tedavi yöntemlerinin uygulanmasıdır. Yukarıda sözü edildiÄŸi gibi 1990 larda sertleÅŸme fizyolojisinin temel mekanizmaları aydınlatıldıktan sonra özgül tedavi ajanlarının da üretilebilmesi saÄŸlanmıştır. Bu amaçla üretilen “FOSFODÄ°ESTERAZ TÄ°P5 Ä°NHÄ°BÄ°TÖRÜ” grubu ilaçlar gerek organik gerekse psikojenik sertleÅŸme kayıplarında önemli baÅŸarılar saÄŸlamışlardır. Ä°liÅŸki öncesinde bu hapların alınması ile sertleÅŸme süre ve kalitesi artmakta ve hastaların ortalama %80 inde baÅŸarılı iliÅŸki kurulabilmektedir. Sanılanın aksine çok güvenli ve çok az ve önemsiz yan etkilere sahip olan bu ilaçlar sertleÅŸme sorunlarının tedavisinde bir devrim olarak kabul edilmektedir.
Sadece NÄ°TRAT denilen maddeleri içeren kalp ilaçlarının kullanıldığı durumlar haricinde gereken hastalarda güvenle kullanılmaktadır.Burada unutulmaması gereken en önemli etmen bunların bir ilaç olduÄŸu, mutlaka doktor önerisi ve reçetesi ile kullanılması gerektiÄŸi, bir afrodizyak olmadıklarıdır.
Ağızdan alınan bu ilaçların yüksek baÅŸarı oranları yine de her hastaya yardımcı olamamaktadır. BaÅŸarı saÄŸlanamayan bazı hastalarda iliÅŸki öncesinde penis içine iÄŸnelerle ereksiyon saÄŸlayacak kas gevÅŸetici ilaçlar verilerek sertleÅŸme saÄŸlanabilir. Ayrıca vakum cihazları da kullanım baÅŸarısı yüksek olmasa da önerilebilecek yöntemler arasında sayılabilir.
Tıbbi tedavinin yarar saÄŸlamadığı bir grup hastada hala cerrahi tedavinin etkin bir yeri vardır. Penis içine yerleÅŸtirilen protezlerle hastalarda yüksek memnuniyet oranlarıyla etkin cinsel yaÅŸam saÄŸlanabilmektedir. SertleÅŸme sorunlarını önlenmesi ve cinsel saÄŸlığın korunması elbette hastalığın ortaya çıkıp tedavi arayışlarına girilmesinden daha kolaydır. Sigara içilmemeli, kiloya dikkat edilmeli, fizik egzersiz ihmal edilmemeli, dengeli beslenilmeli, stresten kaçınılmalı ve düzenli saÄŸlık kontrolleri ile olabildiÄŸince genel saÄŸlık korunmalı ve erken saptanacak sorunlar büyümeden giderilmelidir. Sorun yaÅŸanıyorsa ön yargılar bir kenara itilmeli, utanma ve çekingenlik bir tarafa bırakılmalı ve doktora baÅŸvurulmalıdır.
Unutulmamalıdır ki cinsellik en önemli vücut iÅŸlevlerindendir ve bozulması bir saÄŸlık sorunudur. Her saÄŸlık sorunu gibi oda tedavi edilmelidir
SertleÅŸme sorununun tedavisi iki yönlü olmalıdır. Öncelikle hastanın genel saÄŸlığını etkileyen olumsuz etmenler ortadan kaldırılmalı, genel önlemler alınmalıdır. Sigara ve tütün kullanımı mutlak ÅŸekilde önlenmelidir. Kimsenin hem sigara içmenin keyfini yaÅŸayıp hem de saÄŸlıklı kalmak ve sertleÅŸme sorununu yaÅŸamamak gibi bir lüksü olamaz. Aşırı kilo engellenmeli, yaÅŸa uygun düzenli fizik egzersiz yapılmalı, dengeli beslenmeye dikkat edilmeli ve olabildiÄŸince stresten kaçınmlaıdır. Soruna neden olan hipertansiyon, diyabet, sinir sitemi ve hormon sistemi hastalıkları kontrol altına alınarak tedavileri saÄŸlanmalıdır.
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
CETAD Antalya Bölge Temsilcisi
www.antalyaterapipsikiyatri.com
Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.
1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5
Tel: 0 (242) 316 98 99
twitter/ Dr.SevilayZorlu